سابقه فعالیت

     در آغازین سالهای دهه 1960 و در زمان اوج جنگ سرد که محیط بین المللی درگیر کشمکش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی میان بلوک شرق و بلوک غرب بود، 32 کشور آفریقایی در 15 می 1963 با تشکیل"سازمان وحدت آفریقا[1]"در آدیس آبابا،گامی نوین در مسیر کسب استقلال از سلطه استعمارگران و زدودن بندهای وابستگی نهاده و اولین تجربه انسجام یافته سازمانی و کار گروهی خود را بینان نهادند.

     بی شک تلاش و نقش سازمان مذکور طی چهار دهه جهت کمک به کسب استقلال و فراهم ساختن بسترهای لازم جهت همگرایی سیاسی و اقتصادی بر صاحبان خرد و اندیشه پوشیده نیست. اما فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه 90 میلادی و تغییر و تحولات ناشی از فروپاشی نظام دوقطبی که منجر به تغییر در ساختار نظام بین الملل و ایجاد مولفه های نوین قدرت و همچنین مطرح نمودن مسائل و موضوعات جدید در عرصه بین المللی گردید، ضرورت تغییر در کارکرد و ساختار این سازمان را برای رهبران آفریقایی بیش ازپیش هویدا نمود. فروپاشی نظام دو قطبی در آفریقا  منجر به آن شد تا نگاه نظام بین الملل و بازیگران عمده آن به آفریقا، از نگاه راهبردی و ژئوپلتیکی به بعد اقتصادی و تجاری تغییر نماید.

     بنابراین دول آفریقایی بر آن شدند تا جهت سازگاری و انطباق با فضای جدید بین المللی در سال 1999 میلادی در لیبی پایه های اصلی شکل گیری اتحادیه نوپایی را بنام "اتحادیه آفریقا[2]"بنا نهند.

     در اجلاس فوق العاده سران سازمان وحدت آفریقا در دسامبر 1999 در شهر سیرت لیبی،نظر به لزوم بازنگری منشور OAU به منظور کسب آمادگی برای ورود به هزاره سوم میلادی و اجتناب از در حاشیه قرار گرفتن کشورهای این قاره در پدیده جهانی شدن و چاره جویی برای حل مشکلات عدیده و مقابله با چالشهای  قاره آفریقا در آن مقطع زمانی،سرهنگ معمر قذافی، رهبر سابق لیبی و قوام نکرومه، رهبر فقید غنا با الگو برداری از اتحادیه اروپا، طرح تاسیس اتحادیه آفریقا را به جایگزینی سازمان وحدت آفریقا، ارائه نمودند که پس از بحث و بررسی های فراوان مورد توافق سران آفریقایی قرار گرفت. توافق مذکور در قالب اعلامیه سیرت  (مصوب 9/9/1999) منتشر گردید.

    سند تاسیسی اتحادیه آفریقادر سی و ششمین اجلاس سران سازمان وحدت آفریقا در سال 2000 در لومه پایتخت جمهوری توگو به امضاء برخی از سران کشورهای عضو رسید. سند مذکور به تصویب مجالس بیش از دو سوم کشورهای عضو OAU   رسانده شد و بدین ترتیب از لحاظ سیاسی و حقوقی، اتحادیه آفریقادر تاریخ 5/3/1380 (26 می 2001 ) رسمیت یافت.

   تمامی برنامه های اتحادیه بر اساس برنامه راهبردی 2063 با چشم انداز 50 ساله مصوب ژانویه سال 2013 و برنامه توسعه 2030 سازمان ملل متحد، طراحی، تصویب و اجرایی می شوند.